Raportowanie zdarzeń medycznych – zmiany od października 2022 r.

W dobie obecnego postępu technologicznego i osiągnięć cyfrowych rozwój informatyzacji w ochronie zdrowia jest wyzwaniem, które stoi przed wszystkimi podmiotami działającymi w tym sektorze. Oczywiście dwa lata pandemii COVID-19 przyspieszyły pewne działania związane z cyfryzacją sektora ochrony zdrowia. Jednocześnie pokazały, że jest to dobry kierunek, który może usprawnić funkcjonowanie podmiotów leczniczych oraz efektywność udzielania świadczeń pacjentom.

Podstawy prawne i terminy

Jak wiemy od 1 lipca 2021 r. wszedł obowiązek wymiany elektronicznej dokumentacji medycznej oraz raportowania zdarzeń medycznych. Obowiązek ten wynika z art. 56 ust. 2a ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia. Natomiast art. 2 pkt 18 powyższej ustawy wskazuje, że zdarzeniem medycznym przetwarzanym w systemie informacji jest świadczenie zdrowotne, wskazane w art. 5 pkt 40 ustawy z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Ustawa określa zdarzenie medyczne jako działanie służące:

profilaktyce,
zachowaniu,
ratowaniu,
przywracaniu lub
poprawie zdrowia

oraz inne działanie medyczne wynikające z procesu leczenia lub przepisów odrębnych regulujących zasady ich udzielania.

Dodatkowo w 2022 roku wprowadzono kolejne zmiany do zakresu zdarzeń medycznych raportowanych do Systemu Informacji Medycznej. Zmiany te wprowadzono rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 3 czerwca 2022 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zdarzenia medycznego przetwarzanego w systemie informacji oraz sposobu i terminów przekazywania tych danych do Systemu Informacji Medycznej. Rozporządzenie to weszło w życie 6 lipca 2022 r. Przez okres 3 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji rozporządzenia (czyli do początku października 2022 r.) trwał okres dostosowawczy. Wówczas dane do SIM mogły być przekazywane na dotychczasowych zasadach.

Jakie zmiany od października 2022?

Faktycznie w powyższym rozporządzeniu zakres przekazywanych informacji rozszerzono o:

Dane usługodawcy: 9-cyfrowy numer REGON oraz 10-cyfrowy numer NIP– w przypadku niebędącego podmiotem wykonującym działalność leczniczą świadczeniodawcy będącego osobą fizyczną, która uzyskała fachowe uprawnienia do udzielania świadczeń zdrowotnych i udziela ich w ramach wykonywanej działalności gospodarczej.
Dane usługobiorcy: obecnie należy wprowadzać kod gminy krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju miejsca zamieszkania usługobiorcy. Natomiast jeżeli usługobiorca nie posiada tego pierwszego wprowadza się miejsce pobytu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Do tej pory dane te były zbierane fakultatywnie.
Dane identyfikujące świadczenie zdrowotne:

datę i godzinę rozpoczęcia i zakończenia udzielania świadczenia zdrowotnego;
jeżeli świadczenie zdrowotne zostało udzielone z zakresu rehabilitacji leczniczej – dodatkowo przekazuje się jeden lub więcej kodów głównego ograniczenia z prefiksem „d”, z pominięciem kwalifikatora „wykonanie” oraz „zdolność”, określonych w części 1 składnika „Aktywność i uczestniczenie” Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia; w przypadku braku stwierdzenia ograniczenia na poziomie aktywności i uczestniczenia przekazuje się kod „0” (zero) – „brak ograniczenia aktywności i uczestnictwa”, przy czym w przypadku świadczenia zdrowotnego realizowanego w warunkach: stacjonarnych – przekazuje się kod/kody przy przyjęciu do i przy wypisie ze szpitala lub zakładu wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenie zdrowotne inne niż szpitalne; ambulatoryjnych – przekazuje się kod/kody przy wizycie, a w przypadku cyklu leczenia – również przy jego zakończeniu.
jeżeli zostało udzielone świadczenie zdrowotne psychologiczne lub psychoterapeutyczne z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień, finansowane ze środków publicznych dodatkowo przekazuje się kod diagnozy psychologicznej według słownika opracowanego przez NFZ.
numer identyfikujący zlecenie nadany przez usługodawcę, który zawarł umowę o udzielenie świadczenia zdrowotnego lub zrealizowanie istotnej procedury medycznej z innym usługodawcą, zwanym dalej „podwykonawcą”;
informacje o wyrobach medycznych zaimplantowanych u usługobiorcy, o ile usługodawca uzyska je w związku z udzielaniem świadczenia zdrowotnego lub realizacją istotnej procedury medycznej. Do 30.09.2022 r. przekazywanie tej danej było fakultatywne.
informacje o alergiach usługobiorcy, o ile usługodawca uzyska je w związku z udzielaniem świadczenia zdrowotnego lub realizacją istotnej procedury medycznej. Do 30.09.2022 r. przekazywanie tej danej było fakultatywne.
informacje o potwierdzonym wyniku grupy krwi usługobiorcy, w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie art. 21 ust. 8 ustawy z 22.08.1997 r. o publicznej służbie krwi, o ile usługodawca uzyska je w związku z udzielaniem świadczenia zdrowotnego lub realizacją istotnej procedury medycznej. Do 30.09.2022 r. przekazywanie tej danej było fakultatywne.
informacje o ciąży usługobiorcy, o ile usługodawca uzyska je w związku z udzielaniem świadczenia zdrowotnego lub realizacją istotnej procedury medycznej. Do 30.09.2022 r. przekazywanie tej danej było fakultatywne.

Dane miejsca udzielenia świadczenia zdrowotnego – obowiązkowo przekazuje się adres miejsca udzielania świadczenia zdrowotnego (nazwa miejscowości, kod pocztowy, ulica, numer domu i lokalu) – w przypadku niebędącego podmiotem wykonującym działalność leczniczą świadczeniodawcy będącego osobą fizyczną, która uzyskała fachowe uprawnienia do udzielania świadczeń zdrowotnych i udziela ich w ramach wykonywanej działalności gospodarczej.
Inne dane pozwalające na identyfikację zdarzenia medycznego:

informacje charakteryzujące uprawnienie do świadczeń opieki zdrowotnej, o których mowa w § 4 pkt. 8 i 9 rozporządzenia w sprawie zakresu niezbędnych informacji (od października 2022 r. obowiązkowo);
identyfikator umowy zawartej między NFZ a usługodawcą oraz jej rodzaj według słownika rodzajów świadczeń NFZ, jeżeli dotyczy. Ood października 2022 r. przekazywane obowiązkowo.

Raportowanie świadczeń udzielonych przez podwykonawców – w przypadku, gdy usługodawca zlecił udzielenie świadczenia zdrowotnego lub zrealizowanie istotnej procedury medycznej podwykonawcy, dane dotyczące udzielonego przez niego świadczenia zdrowotnego lub zrealizowanej istotnej procedury medycznej przekazać ma podwykonawca. Ponadto obowiązek ten dotyczy usługodawców udzielających świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, jak i komercyjnie.

Ile mam czasu na przesłanie informacji o zdarzeniu medycznym?

Przypomnijmy, że zgodnie z rozporządzeniem, dane o zdarzeniu medycznym należy przekazywać w trakcie trwania zdarzenia medycznego lub niezwłocznie. Jednak musi to nastąpić nie później niż w terminie 2 dni od dnia zakończenia udzielenia świadczenia. W przypadku gdy rozpoczęcie i zakończenie udzielania świadczenia zdrowotnego nie następuje w tym samym dniu, usługodawca przekazuje do SIM wskazane dane niezwłocznie, lecz nie później niż w terminie 2 dni od dnia rozpoczęcia zdarzenia medycznego.

Dlaczego raportowanie zdarzeń medycznych jest takie ważne?

Z pewnością raportowanie zdarzeń medycznych i wymiana Elektronicznej Dokumentacji Medycznej stanowią ważny krok w procesie cyfryzacji sektora zdrowotnego. Dodatkowo, jak wskazuje Minister Zdrowia analiza pilotażu i pierwszych miesięcy funkcjonowania tego obowiązku pokazują, że te funkcjonalności usprawniają dostęp do świadczeń zdrowotnych. Dzieje się tak poprzez możliwość analizy danych o zdarzeniach medycznych, udzielonych procedurach oraz rozpoznanych jednostkach chorobowych.

Ponadto w piśmie z dnia 8 grudnia 2021 r. Minister Zdrowia informuje, że realizacja wyżej wskazanego obowiązku będzie podlegała kontroli ze strony resortu zdrowia. Czyli w przyszłości trzeba mieć na uwadze, że realizacja obowiązku raportowania zdarzeń medycznych i wymiany EDM będzie niezbędne do rozliczenia świadczeń opieki zdrowotnej z Narodowym Funduszem Zdrowia. Termin realizacji tego obowiązku przesunięto i obecnie wskazuje na dzień 1 stycznia 2023 r.

Jak zrealizować ten obowiązek?

Aby realizować obowiązek raportowania zdarzeń medycznych niezbędny jest pogram/aplikacja do prowadzenia i wymiany elektronicznej dokumentacji medycznej. Dodatkowo program ten powinien być stale rozwijany i rozszerzany o nowe funkcjonalności, zgodnie z postępem zmian prawnych w tym obszarze.

W związku z tymi obowiązkami oferujemy Państwu oprogramowanie mMedica firmy Asseco.

Opracowanie własne na podstawie:

Ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia.
Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 3 czerwca 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu danych zdarzenia medycznego przetwarzanego w systemie informacji oraz sposobu i terminów przekazywania tych danych do Systemu Informacji Medycznej.
Ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Pisma Ministra Zdrowia z dnia 8 grudnia 2021 r. DleZ.541.984.2021.AK