Ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o niektórych zawodach medycznych (dalej jako: ustawa) uregulowała 15 zawodów medycznych.
Ustawa wprowadza definicję zawodu medycznego i wymienia, kto takim mianem może się określać. Przede wszystkim określa zasady wykonywania zawodów medycznych, ustawicznego rozwoju zawodowego oraz odpowiedzialności zawodowej osób wykonujących zawody medyczne.
15 zawodów medycznych
Ustawa reguluje zasady i warunki wykonywania następujących zawodów medycznych:
- asystentka stomatologiczna,
- elektroradiolog,
- higienistka stomatologiczna,
- instruktor terapii uzależnień,
- opiekun medyczny,
- optometrysta,
- ortoptystka,
- podiatra,
- profilaktyk,
- protetyk słuchu,
- technik farmaceutyczny,
- technik masażysta,
- technik ortopeda,
- technik sterylizacji medycznej,
- terapeuta zajęciowy.
Warunki konieczne do wykonywania zawodu medycznego
Ustawa wymienia także warunki, które łącznie musi spełniać osoba uprawniona do wykonywania zawodu medycznego. Są to przede wszystkim wykształcenie i kwalifikacje, szczegółowo określone w załączniku do ustawy. Dalej znajomość języka polskiego w mowie i piśmie w zakresie niezbędnym do wykonywania danego zawodu medycznego. Osoba wykonująca zawód medyczny nie może też być prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe.
Dodatkowo jednym z najważniejszych warunków dopuszczenia do wykonywania zawodu medycznego jest obowiązek wpisu do Centralnego Rejestru Osób Uprawnionych do Wykonywania Zawodu Medycznego. Więcej o Rejestrze piszemy w naszej bazie wiedzy w artykule Nowy rejestr osób wykonujących zawody medyczne od 26 marca 2024 r.
Prawa i obowiązki osoby wykonującej zawód medyczny
Osoba uprawniona do wykonywania zawodu medycznego ma prawo posługiwać się tytułem odpowiadającym nazwie zawodu medycznego. Zgodnie z ustawą, tytuł zawodowy podlega ochronie prawnej. Dlatego za używanie go przez osoby, które nie mają właściwych kwalifikacji i wpisu do rejestru, przewidziano karę grzywny.
Dodatkowo osoba wykonująca zawód medyczny jest obowiązana do przestrzegania praw pacjenta i informowania pacjenta o jego prawach.
Ponadto osoba wykonująca zawód medyczny ma prawo wglądu do dokumentacji medycznej pacjenta w zakresie niezbędnym do udzielanych przez siebie świadczeń opieki zdrowotnej.
W końcu osoba wykonująca zawód medyczny ma prawo i obowiązek ustawicznego rozwoju zawodowego przez aktualizację swojej wiedzy i umiejętności zawodowych. Obowiązek ten może być realizowany w ramach kształcenia podyplomowego lub doskonalenia zawodowego. W celu realizacji tego prawa tym przysługuje dodatkowy urlop szkoleniowy wymiarze do 6 dni roboczych.
Odpowiedzialność zawodowa
Ustawa określa również szczegółowo zasady odpowiedzialności zawodowej za zawinione naruszenie przepisów związanych z wykonywaniem danego zawodu medycznego. Nazwano to “przewinieniem zawodowym”. Ustawa przewiduje utworzenie rzecznika dyscyplinarnego oraz Komisji Odpowiedzialności Zawodowej, która będą rozpatrywały wszelkie zgłoszone przypadki przewinień zawodowych.
Ponadto ustawa określa także katalog kar za przewinienie zawodowe, w tym:
- upomnienie,
- nagana,
- kara pieniężna,
- czasowe zawieszenie prawa do wykonywania zawodu medycznego (do 5 lat),
- pozbawienie uprawnienia do wykonywania zawodu medycznego.
Zakres czynności zawodowych
Kolejną regulacją tej ustawy jest ogólne wskazanie, na czym polega wykonywanie poszczególnych zawodów medycznych.
Szczegółowy wykaz czynności zawodowych określi w rozporządzeniu minister zdrowia, biorąc pod uwagę niezbędne kwalifikacje, wymagany zakres umiejętności oraz konieczność zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego pacjentów.
Projekt tego rozporządzenia jest już gotowy i określa szczegółowy wykaz czynności zawodowych, do wykonywania których są uprawnione osoby wykonujące zawody medyczne objęte ww. ustawą, uwzględniające wiedzę i umiejętności nabyte w toku kształcenia umożliwiającego uzyskanie kwalifikacji w tych zawodach.