 | Zarządzanie ryzykiem |
Zarządzanie ryzykiem nie jest przedsięwzięciem jednorazowym, tylko procesem, którym dana organizacja powinna nieustannie zarządzać.
Ryzyko jest na stałe wpisane w działalność każdej organizacji. Zakres i skutki ryzyka podejmowanego przez przedsiębiorstwa są zróżnicowane, a ich poziom wynika głównie z rodzaju prowadzonej działalności.
 | Zagrożenie a ryzyko |
Zagrożenie i ryzyko są często uznawane za synonimy. Jednak są to dwa odrębne pojęcia, a ich zrozumienie jest istotne z punktu widzenia zarządzania ryzykiem.
Zagrożenie to zjawisko wywołane działaniem sił natury bądź człowieka, które powoduje, że poczucie bezpieczeństwa maleje bądź zupełnie zanika. Zagrożeń nie da się zupełnie wyeliminować, są one nieuniknione i niezależne od naszych działań.
Definicji ryzyka jest wiele. Według norm ISO ryzyko to wpływ niepewności na cele. Niepewnością może być stan, również częściowy, braku informacji związanej ze zrozumieniem lub wiedzą na temat zdarzenia, jego następstw lub prawdopodobieństwa.
Ryzyko związane z bezpieczeństwem informacji wiąże się z możliwością zaistnienia sytuacji, w której zagrożenia będą wykorzystywały podatności jednego z lub grupy aktywów informacyjnych, a tym samym będą powodować szkodę dla organizacji.
Jeszcze inaczej ryzyko to wskaźnik stanu lub zdarzenia, które może prowadzić do strat. Jest ono proporcjonalne do prawdopodobieństwa wystąpienia tego zdarzenia i do wielkości strat, które może spowodować.
Zagrożenie to sytuacja, w której istnieje realne niebezpieczeństwo dla zdrowia, życia lub mienia. Ryzyko to prawdopodobieństwo wystąpienia zagrożenia i jego wpływu na sytuację lub organizację. Ryzyko jest zawsze związane z naszymi decyzjami i działaniami.
Różnica między nimi polega na tym, że:
- zagrożenie jest potencjalnym niebezpieczeństwem,
- ryzyko to ocena prawdopodobieństwa wystąpienia tego zagrożenia i jego wpływu na organizację lub proces.
 | Zarządzanie ryzykiem – definicja |
Jak wynika z powyższych definicji, na zagrożenia nie mamy żadnego wpływu. Natomiast ryzyko związane jest z naszymi działaniami i dlatego możemy nim zarządzać.
Zarządzanie ryzykiem to skoordynowane działania dotyczące kierowania i nadzorowania organizacją w odniesieniu do ryzyka. Działania te mają prowadzić do osiągnięcia przez organizację akceptowalnego poziomu ryzyka oraz umożliwić warunki do dalszego rozwoju. Aby było to możliwe ryzyka należy identyfikować i monitorować.
Ryzyko wynika z braku kompletnych i pewnych informacji. Związane ono jest z procesem decyzyjnym, bo dotyczy braku pewności co do skutków podejmowanych decyzji. W przypadku materializacji ryzyka organizacja ponosi szkody, bo następuje przerwa lub zatrzymanie procesu biznesowego. Dlatego istotne jest wdrożenie systemu zarządzania ryzykiem.
 | Zarządzanie ryzykiem w placówce medycznej |
Ochrona zdrowia jest szczególnym obszarem działalności, który oprócz ważnej misji polegającej na leczeniu ludzi, jest obarczony wysokim poziomem ryzyka. Świadomość zagrożeń i ich właściwa komunikacja zapewniają większą pewność dostarczenia pacjentowi usług bezpiecznych i o oczekiwanej jakości.
To kierownictwo podmiotu leczniczego odpowiada za stworzenie odpowiedniego systemu zarządzania ryzykiem. Wyzwaniem jest zbudowanie systemu, który w realny sposób będzie wpierał decyzje zarządcze oraz przeciwdziałał niezgodnościom i problemom.
Tworząc system zarządzania ryzykiem należy przeanalizować kontekst organizacyjny i dojrzałość organizacji.
Ryzyko identyfikujemy w sposób świadomy, mając na względzie konkretne uwarunkowania. Każdy podmiot może mieć inne potrzeby, charakter i problemy. Pozwoli to stworzyć system, który będzie w realny sposób odpowiadać potrzebom organizacji i dostarczać właściwe informacje.
Do stworzenia takiego systemu niezbędne jest zaangażowania wszystkich interesariuszy systemu, w tym pracowników, którzy mają praktyczna wiedzę o obszarach, w których występuje ryzyko. Należy zadbać o właściwą komunikację. Cały personel powinien wiedzieć, że identyfikacja ryzyka i przeciwdziałanie jego materializacji to sprawa wspólna i niezwykle ważna.
Zarządzanie ryzykiem w placówce medycznej powinno być działaniem systemowym, które integruje różne procesy, zarówno medyczne jak i zarządcze i wspierające. W pierwszej kolejności należy skupić się na podstawowych elementach zrządzania ryzykiem – identyfikacji ryzyka, ocenie jego wpływu na organizacje i prawdopodobieństwie wystąpienia oraz zaplanowaniu działań korygujących. Jeśli stworzymy dobre podstawy możemy przystąpić do pogłębionej analizy i rozwijać system adekwatnie do potrzeb i zachodzących zmian.
Aby dowiedzieć się więcej i elementach systemu zrządzania ryzykiem zapraszamy do naszej bazy wiedzy do wpisu Elementy i etapy procesu zarządzania ryzykiem.
Wszystkie podmioty lecznicze powinny wprowadzić zarządzanie ryzykiem. Brak takiego rozwiązania, prowadzi do sytuacji, w której placówka zarządza kryzysami w momencie ich wystąpienia, a to może prowadzić do zatrzymania kluczowych procesów w palcówce. Natomiast identyfikacja obszarów ryzyka wzmacnia odporność placówki na zagrożenia i ich skutki oraz pomaga ograniczyć ewentualne straty.
 | Ryzyka w placówce medycznej |
Ryzyka występujące w podmiocie leczniczym są zróżnicowane. Do najważniejszych z nich możemy zaliczyć:
- ryzyka związane z zarządzaniem umowami z NFZ,
- ryzyka finansowe, w tym związane z polityką zarządzania długiem, jeśli takowy występuje, czy dotyczące kontroli kosztów, utraty płynności finansowej,
- ryzyka związane z działalnością leczniczą, ryzyko medyczne,
- ryzyka związane z działalnością komercyjną palcówki,
- ryzyko reputacji,
- ryzyko prawne i inne.
Ryzyka w podmiocie leczniczym można także podzielić na ryzyka strategiczne, operacyjne i finansowe.
Ryzyka strategiczne to ryzyka misji, celu, ryzyko związane z kodeksem etyki i postrzeganiu kontekstu zewnętrznego i wewnętrznego oraz ryzyko osiągania celów. Ryzyko finansowe to ryzyko utraty płynności. Z kolei ryzyko operacyjne to ryzyko techniczne, technologiczne, prawne, związane z zarządzaniem zasobami ludzkimi i z komunikacją wewnętrzną.
Zarządzanie ryzykiem w ochronie zdrowia jest istotne, gdyż przekłada się na bezpieczeństwo pacjenta oraz sytuację ekonomiczną placówek medycznych. Jest to długotrwały proces, który wymaga ciągłego doskonalenia metod i systematycznego monitorowania. Świadome zarządzanie ryzykiem jest szczególnie przydatne tam, gdzie istnieje możliwość wystąpienia niekorzystnych zdarzeń. Takim właśnie miejscem są podmioty lecznicze.
Identyfikacja ryzyka polega na szczegółowej analizie różnych sytuacji, które mogą powodować pozytywny bądź negatywny wpływ na bezpieczeństwo pacjentów oraz przerwanie czy zakłócenie ciągłości działania organizacji. Identyfikując ryzyka ustalamy także przyczyny ich występowania oraz miejsca, w których najczęściej się pojawiają.
Efektem prac związanych z analizą i oceną ryzyka jest jego uszeregowanie według kryterium istotności. Dla każdego ryzyka należy przeanalizować i opisać stosowny mechanizm nadzoru i sprawdzić, czy w wystarczający sposób zapewnia on kontrolę nad zagrożeniami. Prowadzi to do opracowania planu radzenia sobie z zagrożeniami. Biorąc pod uwagę powyższe, warto zarządzać ryzykiem w placówce medycznej.
 | Postępowanie z ryzykiem |
Niestabilna natura ryzyka wymaga ciągłego dostosowywania działań do warunków otoczenia i konkretnych sytuacji. Po określeniu i oszacowaniu ryzyka następuje etap postępowania z ryzykiem. Te ryzyka, których wartości przekraczają tolerowaną wartość, należy poddać redukcji.
Ryzyko możemy zredukować poprzez:
- Unikanie ryzyka polega na rezygnacji z działań obarczonych nadmiernym ryzykiem lub nadmiernymi kosztami zmniejszenia ryzyka. Może ono dotyczyć zmiany jakiegoś aspektu w taki sposób, aby zagrożenie nie mogło mieć wpływu lub aby w ogóle nie wystąpiło.
- Zmniejszenie ryzyka (redukowanie) polega na zastosowaniu zabezpieczeń technicznych lub prawnych. Zastosowanie zabezpieczeń ma zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia lub ograniczyć wpływ zdarzenia na cele.
- Przeniesienie ryzyka polega na przekazaniu stronie trzeciej odpowiedzialności za część finansowych skutków zagrożenia. Może być wdrożone poprzez ubezpieczenie się od zagrożeń lub zastosowanie odpowiednich zapisów zabezpieczających w umowach, regulaminach użytkowania wyrobu lub świadczenia usług itp.
- Ponoszenie ryzyka polega na pełnej akceptacji ryzyka wynikającej ze spodziewanych zysków przewyższających możliwe starty spowodowane przez ryzyko. Akceptowanie ryzyka to świadoma decyzja o braku reakcji na zagrożenie, podjęta po dokładnej analizie kosztów i korzyści wynikających z danego ryzyka.
Zarządzanie ryzykiem jest narzędziem służącym nie tylko do identyfikacji zagrożeń i szans, ale przede wszystkim do bardziej świadomego podejmowania decyzji medycznych i biznesowych. Zgodnie z myśleniem opartym na ryzyku wszystkie podejmowane działania w organizacji powinny odbywać się rutynowo i automatycznie przez wymianę informacji o zagrożeniach i możliwościach ich ograniczenia.
W ramach wsparcia podmiotów leczniczych oferujemy usługę zarządzania ryzykiem w Państwa organizacji. Jakie działania podejmujemy w zakresie zarządzania ryzykiem przeczytają Państwo na naszej stornie Ocena i analiza ryzyka. Zainteresowanych zapraszamy do kontaktu.