Ministerstwo Zdrowia i Narodowy Fundusz Zdrowia chcą uporządkować rynek usług rehabilitacyjnych.
30 września na stronach RCL pojawił się Projekt Rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu rehabilitacji leczniczej.
Zmiany ujęte w projekcie rozporządzenia
Wspomniany projekt zawiera następujące propozycje zmian:
- Wprowadza definicje: celu terapeutycznego, specjalisty w dziedzinie fizjoterapii, udokumentowanego
doświadczenia. - Definiuje wymagania dla stanowiska intensywnego nadzoru medycznego.
- W przypadku świadczeń gwarantowanych udzielanych w warunkach domowych, dla porady lekarskiej wprowadzona została alternatywa w postaci wizyty fizjoterapeutycznej specjalisty w dziedzinie fizjoterapii.
- W § 4 dodano ust. 3 projektowanego rozporządzenia, który doprecyzowuje czas trwania świadczenia dla zabiegów w kriokomorze. Ponieważ zabiegi w kriokomorze mogą być wykonywane w ramach świadczeń udzielanych w różnych warunkach (ambulatoryjnych, dziennych, stacjonarnych), określono łączną liczbę zabiegów, która nie może przekroczyć 40 w ciągu roku kalendarzowym.
- W dodanych przepisach określono zasady kwalifikowania świadczeniobiorców do świadczeń gwarantowanych udzielanych w warunkach ośrodka lub oddziału dziennego. Ponadto wskazano jaki personel jest uprawniony do dokonywania tej kwalifikacji.
- Określono kryteria różnicujące dalsze postępowanie względem świadczeniobiorcy o czym piszemy szerzej w dalszej części artykułu.
- Z przepisów § 6 projektowanego rozporządzenia jako jedno ze wskazań do udzielania świadczeń gwarantowanych w warunkach domowych, usunięto choroby zwyrodnieniowe stawów biodrowych i kolanowych. Wynika to z faktu, że obecnie świadczeniobiorca, który ma problem z poruszaniem się jest kwalifikowany do leczenia operacyjnego. Nie ma obecnie długich kolejek do endoprotezoplastyki. W związku z tym nie ma potrzeby rehabilitacji leczniczej w warunkach domowych w tej grupie świadczeniobiorców.
- Włączono do projektu rozporządzenia wybrane skale oraz klasyfikacje medyczne – opis poniżej.
- Doprecyzowanie czasu trwania fizjoterapii w warunkach ambulatoryjnych i domowych, który będzie ustalany indywidualnie dla każdego świadczeniobiorcy.
- W załączniku nr 1 do projektowanego rozporządzenia dodano również kryteria wyłączenia dla poszczególnych rodzajów świadczeń gwarantowanych.
- Nowe brzmienie załącznika nr 4 – wykaz świadczeń gwarantowanych, które są udzielane po spełnieniu dodatkowych warunków ich realizacji.
Określenie kryteriów różnicujących dalsze postępowanie względem świadczeniobiorcy
W proponowanych przepisach założono, że cel jakim jest określenia kryteriów różnicujące dalsze postępowanie względem świadczeniobiorcy, zostanie osiągnięty przez wdrożenie oceny stanu klinicznego lub funkcjonowania świadczeniobiorców przed, w trakcie i po zakończeniu rehabilitacji leczniczej, przy pomocy zestawu standardowych, obiektywnych i porównywalnych skal medycznych oraz narzędzi pomiarowych.
Ważną zmianą, jaką wprowadza projektowane rozporządzenie jest obowiązek stosowania stanu funkcjonowania świadczeniobiorców zgodnie z Międzynarodową Klasyfikacją Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF) Światowej Organizacji Zdrowia, zwanej dalej ,,klasyfikacją ICF, która powinna objąć co najmniej dziedzinę d4 – „Poruszanie się”. W celu ujednoliconego podejścia do opisu tej dziedziny jest zasadne wykorzystywanie wytycznych Krajowej Rady Fizjoterapeutów. Wspomniane wytyczne dotyczą udzielania świadczeń zdrowotnych z zakresu fizjoterapii i ich opisywania w dokumentacji medycznej zarówno w odniesieniu do dorosłych jak i dzieci.
Skale i klasyfikacje medyczne
Jak już wspomnieliśmy włączono do projektu rozporządzenia (§ 6) wybrane skale oraz klasyfikacje medyczne. Skale medyczne i klasyfikacje ICF określa załącznik nr 6 do rozporządzenia. Natomiast załącznik nr 2 określa wykaz jednostek chorobowych według klasyfikacji ICD-10 kwalifikujących do przedmiotowych świadczeń.
W projektowanych przepisach nie uwzględniono załącznika ze skalą Rankina. Natomiast wskazano, że kwalifikacji do zabiegu fizjoterapeutycznego w warunkach domowych oraz określenia celu rehabilitacji leczniczej świadczeniobiorcy dokonuje:
- lekarz – na podstawie oceny stanu klinicznego, z uwzględnieniem dostępnych skal medycznych oraz opisu stanu funkcjonowania świadczeniobiorcy, z uwzględnieniem klasyfikacji ICF co najmniej w zakresie jednego lub więcej kodów głównego ograniczenia oraz kryteriów kwalifikacyjnych, lub
- fizjoterapeuta uprawniony do realizacji wizyty fizjoterapeutycznej – na podstawie opisu stanu funkcjonowania świadczeniobiorcy, z uwzględnieniem dostępnych skal medycznych oraz z uwzględnieniem klasyfikacji ICF co najmniej w zakresie jednego lub więcej kodów głównego ograniczenia z prefiksem „d”, oraz kryteriów kwalifikacyjnych.
Natomiast ocenę efektów świadczeń gwarantowanych udzielanych w warunkach domowych, we wskazanych terminach, przeprowadza lekarz lub uprawniony fizjoterapeuta na podstawie opisu stanu funkcjonowania świadczeniobiorcy, z uwzględnieniem skali Barthel oraz klasyfikacji ICF.
Ponadto rozporządzenie wskazuje jakie skale i klasyfikacje medyczne należy uwzględniać w poszczególnych rodzajach rehabilitacji leczniczej, dokonując oceny stanu klinicznego i opisu stanu funkcjonowania świadczeniobiorcy dorosłego, a jakie w przypadku dzieci.
Celem zastąpienia istniejących przepisów jest zapewnienie obiektywności i porównywalności wyników oceny świadczeniobiorców.
Czas trwania fizjoterapii
Zasadniczą zmianą warunków udzielania świadczeń jest doprecyzowanie czasu trwania fizjoterapii w warunkach ambulatoryjnych i domowych. Czas ten będzie ustalany indywidualnie dla każdego świadczeniobiorcy, jednak nie będzie mógł przekroczyć:
- w przypadku świadczeń w warunkach ambulatoryjnych – 40 dni zabiegowych, z możliwością przedłużenia o kolejne 30 dni w roku kalendarzowym;
- w przypadku świadczeń w warunkach domowych – 80 dni zabiegowych, z możliwością przedłużenia o kolejne 80 dni w roku kalendarzowym.
Do liczby dni zabiegowych nie będzie się jednak wliczać usprawnianie świadczeniobiorców po zakończeniu leczenia ostrej fazy choroby w przypadku schorzeń neurologicznych, ortopedycznych, kardiologicznych, pulmonologicznych, internistycznych, pediatrycznych, onkologicznych. Dla grup świadczeniobiorców z wymienionym schorzeniami, którzy zakończyli leczenie ostrej fazy choroby określono osobno czasy trwania, jak również terminy, w których powinno zostać rozpoczęte usprawnianie.
Zmiany te mają poprawić dostępność do świadczeń z zakresu rehabilitacji.
Kryteria wyłączenia
W załączniku nr 1 do projektowanego rozporządzenia dodano również kryteria wyłączenia dla poszczególnych rodzajów świadczeń gwarantowanych. Jest to konsekwencją wprowadzenia obowiązku dokonywania oceny stanu funkcjonowania świadczeniobiorcy z wykorzystaniem skal oraz klasyfikacji medycznych.
Ponadto, rozporządzenie nakłada na świadczeniodawców obowiązek określania celów terapeutycznych. Wyznaczenie celów terapeutycznych oraz systematyczne monitorowanie stanu zdrowia i funkcjonowania świadczeniobiorców stanowi podstawę dostosowania rehabilitacji leczniczej do potrzeb rehabilitacyjnych świadczeniobiorców. Pozwoli to na zidentyfikowanie sytuacji, w których świadczeniobiorcy powinni zostać zakwalifikowani do innego typu świadczeń. Czyli w konsekwencji przyniesie więcej korzyści zdrowotnych dla świadczeniobiorców. Natomiast w przypadku zidentyfikowania świadczeniobiorców, którzy osiągnęli cel terapeutyczny we wcześniejszym niż pierwotnie zakładanym okresie – takie postępowanie przyczyni się do skrócenia list oczekujących na udzielnie świadczenia i wydajniejsze spożytkowanie środków Narodowego Funduszu Zdrowia bez negatywnych konsekwencji dla świadczeniodawców.
Wykaz świadczeń gwarantowanych udzielanych po spełnieniu dodatkowych warunków ich realizacji
W projektowanych przepisach załącznik nr 4 określa organizację udzielania świadczeń gwarantowanych udzielanych w warunkach stacjonarnych:
- rehabilitacja neurologiczna,
- rehabilitacja kardiologiczna lub kardiologiczna telerehabilitacja hybrydowa,
- rehabilitacja ogólnoustrojowa.
Zasadniczą zmianą jest określenie organizacji udzielania świadczeń gwarantowanych dodatkowo również dla:
- rehabilitacji ogólnoustrojowej pourazowa ciężka,
- rehabilitacji ogólnoustrojowej po leczeniu operacyjnym,
- rehabilitacji ogólnoustrojowej narządu ruchu po leczeniu zachowawczym,
- rehabilitacji ogólnoustrojowej w chorobach demielinizacyjnych i reumatoidalnych,
- rehabilitacji ogólnoustrojowej zaburzeń funkcji ośrodkowego układu nerwowego,
- rehabilitacji ogólnoustrojowej przewlekłej
Podsumowanie
Prace nad rozporządzeniem nadal trwają. Obecnie należy przeanalizować uwagi, jakie wpłynęły podczas konsultacji społecznych. Ministerstwo Zdrowia zapowiada, że rozporządzenie wejdzie w życie najpóźniej w połowie 2025 roku.