Ostatnio dużo się mówi o opiece koordynowanej w podstawowej opiece zdrowotnej. Postaramy się Państwu przybliżyć co oznacza to pojęcie i jaką rolę pełni w tym modelu opieki na pacjentem koordynator.
Koordynacja opieki
Pojęcie koordynacji opieki zdrowotnej zdefiniowano w ustawie z dnia 27 października 2017 roku o podstawowej opiece zdrowotnej (zwana dalej „ustawą”). Zgodnie z art. 4 ustawy koordynacja opieki zdrowotnej nad świadczeniobiorcą w systemie ochrony zdrowia polega na zintegrowaniu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, obejmujących wszystkie etapy i elementy procesu ich realizacji, z wykorzystaniem systemów teleinformatycznych, środków komunikacji elektronicznej lub publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem jakości i efektywności udzielanych świadczeń. Koordynację taką zapewnia lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) wraz z pielęgniarką POZ oraz położną POZ. Jako zespól POZ mają koordynować leczenie świadczeniobiorcy w całym systemie ochrony zdrowia, zapewniając kompleksowość tego leczenia.
Przypomnijmy, że finansowanie podstawowej opieki zdrowotnej następuje na zasadach określonych w ustawie o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, ze środków ujętych w planie finansowym NFZ. W art. 159 tej ustawy zapisano ponadto: umowy o udzielanie świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, z wyjątkiem nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej, zawierają dodatkowe środki przeznaczone na zapewnienie:
- koordynacji opieki nad świadczeniobiorcą z uwzględnieniem innych zakresów świadczeń (o których mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych., m.in. ambulatoryjnej opieki specjalistycznej czy rehabilitacji leczniczej) oraz tzw. koordynatora, o którym mowa w art. 14 ustawy (budżet powierzony),
- profilaktycznej opieki zdrowotnej (opłata zadaniowa),
- oczekiwanego efektu zdrowotnego i jakości opieki (dodatek motywacyjny).
Przepis ten wszedł w życie z dniem 1 października 2021 roku. Od tej daty placówki POZ mają obowiązek wyznaczenia koordynatora zgodnie z ustawą o podstawowej opiece zdrowotnej.
Koordynator
Kluczowe znaczenie dla opieki koordynowanej ma zarządzenie Prezesa NFZ nr 160/2021/DSOZ z dnia 30 września 2021 roku, w którym wprowadzono definicję koordynatora i określono jego zadania. Zgodnie z rozporządzeniem koordynator to osoba, do której zadań należy:
- organizacja procesu udzielania świadczeń zdrowotnych, w tym udzielanie informacji o tym procesie oraz
- zapewnienie współpracy między osobami udzielającymi świadczeń zdrowotnych.
W 2022 roku wprowadzono kolejne zmiany w opiece koordynowanej. W związku z nimi obecnie możemy mieć do czynienia z dwoma rodzajami koordynatorów w placówkach POZ:
- koordynator profilaktyki – w placówkach, które wyznaczyły koordynatora od dnia 1 października 2021 roku. Te placówki nie wejdą w opiekę koordynowaną w pełnym zakresie, na podstawie obecnie obowiązujących przepisów;
- koordynator realizujący pełny zakres zadań – w placówkach, które podpiszą umowę w zakresie koordynacja opieki. Zadania koordynatora określone na podstawie zarządzenia Prezesa NFZ nr 79/2022/DSOZ zmienionym zarządzeniem nr 124/2022/DSOZ.
Do zadań koordynatora należą w szczególności:
- monitorowanie obiegu dokumentacji medycznej świadczeniobiorcy, w tym nadzór nad jej kompletnością,
- nawiązywanie i utrzymywanie kontaktu ze świadczeniobiorcą i jego rodziną podczas procesu leczenia,
- ustalanie terminów realizacji poszczególnych etapów opieki zdrowotnej, w tym profilaktyki i leczenia,
- zapewnienie komunikacji pomiędzy personelem administracyjnym, a personelem medycznym zarówno podmiotu leczniczego, w którym jest zatrudniony oraz innych świadczeniodawców zaangażowanych w proces udzielania świadczeń,
- udzielanie informacji związanych z procesem koordynacji i funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej,
- analizowanie i udział w doborze populacji świadczeniobiorców objętych opieką do odpowiednich interwencji zdrowotnych,
- monitorowanie realizacji indywidualnych planów opieki, o których mowa w art. 14 ust. 1 pkt 2 ustawy,
- zadania dotyczące promowania profilaktyki.
Finansowanie osoby koordynatora następuję stawką kapitacyjną w wysokości:
- 6,72 zł/rok (0,56 zł/m-c) za pacjentów powyżej 24 roku życia dla koordynatora profilaktyki,
- 8,40 zł /rok (0,70 zł/m-c) za populację powyżej 18 roku życia; 6,72 x 1,25 (współczynnik korygujący) = 8,40 zł dla koordynatora realizującego pełny zakres zadań.
Koordynator w POZ ma dbać o lepszą komunikację na linii lekarz – pacjent, informować szczegółowo o kolejnych etapach leczenia, nie tylko w ramach POZ, wspomagać organizację leczenia w szczególności pacjentów z chorobami przewlekłymi oraz sprawować opiekę nad całym procesem diagnostyczno-terapeutycznym pacjenta.