Osoba zainteresowana posiadaniem podmiotu leczniczego może wybrać jedną z kilku form prawnych dla prowadzenia swojej działalności. Należą do nich m.in.:
- jednoosobowa działalność gospodarcza,
- spółka cywilna,
- spółka jawna,
- spółka partnerska,
- spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.),
Jak Państwo widzą możliwości jest wiele. Jedne z tych form cechuje prostota i niskie koszty założenia, ale z drugiej strony mniejsze możliwości rozwoju. Inne są bardziej skomplikowane, droższe, ale bezpieczniejsze przy prowadzeniu dużego biznesu. Aby dokonać wyboru należy zastanowić się czy interesuje nas mała, bardziej prywatna firma czy raczej zależy nam na stałej rozbudowie i ewolucji naszej firmy. Należy też wziąć pod uwagę czy koszty prowadzenia działalności są wysokie czy raczej niskie, gdyż to wpływa na wybór formy opodatkowania. Ważnym aspektem jest także sposób ponoszenia odpowiedzialności za zobowiązania.
Poniżej przedstawiamy porównanie procedur związanych z założeniem i rejestracją wymienionych rodzajów działalności oraz porównanie zakresów odpowiedzialności wspólników za zobowiązania. Są to ważne zagadnienia, a ich zrozumienie może w podjęciu tak istotnej decyzji.
Procedura rozpoczęcia działalności
- JDG – nie wymaga wniesienia wkładu własnego. W celu rozpoczęcia działalności należy zarejestrować firmę wypełniając druku CEIDG-1 i składając go w urzędzie miasta/gminy lub przez stronę internetową https://biznes.gov.pl. Formularz CEIDG-1 jest jednocześnie wnioskiem o wpis w rejestrze REGON, zgłoszeniem o NIP do urzędu skarbowego, oświadczeniem o wyborze formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, zgłoszeniem płatnika składek do ZUS. Wszystko to za darmo.
- Spółka cywilna – jest umową osób fizycznych prowadzących JDG. Nie wymaga kapitału zakładowego. Aby zarejestrować spółkę cywilną należy: uzyskać wpis w CEIDG przez wspólników, zawrzeć na piśmie umowę spółki cywilnej, zgłosić do GUS i uzyskać nr REGON spółki, uzyskać NIP spółki w urzędzie skarbowym, uzupełnić informację o numerach NIP i REGON spółki we wniosku CEIDG-1 w ciągu 7 dni od rejestracji. W urzędzie skarbowym należy uiścić podatek od czynności cywilnoprawnej, jaką jest zawarcie umowy. Stawka podatku wynosi 0,5% z wartości wkładów wniesionych do spółki.
- Spółka jawna – jest spółką osobową. Aby założyć tę spółkę należy sporządzić umowę w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Umowę można też sporządzić w formie aktu notarialnego. Umowa spółki jawnej musi zawierać obowiązkowo: firmę i siedzibę spółki, określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość, przedmiot działalności spółki, czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony. Następnie należy zgłosić jej zawiązanie do sądu rejestrowego (KRS) właściwego ze względu na siedzibę spółki. Do wniosku o rejestrację należy dołączyć dowód uiszczenia opłaty sądowej i opłaty za ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Następnie należy zgłosić dane uzupełniające do urzędu skarbowego oraz dokonać zgłoszenia spółki do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). Ponadto w urzędzie skarbowym należy uiścić podatek od czynności cywilnoprawnej, jaką jest zawarcie umowy. Stawka podatku wynosi 0,5% z wartości wkładów wniesionych do spółki.
- Spółka partnerska – jest osobową spółką prawa handlowego przeznaczoną do prowadzenia działalności przez osoby wykonujące wolne zawody. Spółkę partnerską można założyć wyłącznie ze wspólnikiem. W celu założenia spółki partnerskiej należy: zawrzeć umowę spółki, dokonać zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego. Umowa spółki partnerskiej powinna zostać zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Spółka partnerska powstaje z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego.
- Spółka z o.o. – należy do kategorii spółek kapitałowych, czyli do jej utworzenia potrzebne jest zgromadzenie pewnych zasobów finansowych. Aby założyć sp. z o.o. trzeba wykonać następujące czynności: sporządzić umowę spółki w formie aktu notarialnego, wpłacić kapitał zakładowy, złożyć dokumenty rejestrowe do KRS. W tym samym czasie zostanie nadany numer NIP, REGON, a także spółka zostanie zgłoszona do ZUS jako płatnik. Od momentu podpisania umowy u notariusza, płynie okres 6 miesięcy na zarejestrowanie spółki w KRS. Do tego czasu spółka funkcjonuje jako spółka z o.o. w organizacji. Po zarejestrowaniu w KRS spółka nabywa pełną osobowość prawną. Posiadając wpis do KRS oraz nadany numer NIP możesz założyć konto w banku. Założenie spółki z o.o. wiąże się z koniecznością uiszczenia pewnych opłat. Należą do nich: wynagrodzenie notariusza uzależnione od wysokości kapitału zakładowego, opłata za wpis do KRS oraz ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Zawiązanie spółki z o.o. wiąże się także z koniecznością zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. W wysokość 0,5% kapitału zakładowego.
Powyższe kroki dotyczą tradycyjnego sposobu zakładania spółek. Obecnie możemy skorzystać z rejestracji spółki online, w systemie S24. System S24 umożliwia założenie i dokonywanie zmian w spółkach: jawnej, partnerskiej czy spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Ta ścieżka jest mniej skomplikowana, pozwala zaoszczędzić czas oraz pieniądze.
Odpowiedzialność za zobowiązania
Jedną z ważniejszych różnic pomiędzy wymienionymi formami prowadzenia działalności jest charakter odpowiedzialności właściciela/wspólnika za zobowiązania. W omawianych rodzajach działalności wygląda to następująco:
- JDG – osoba fizyczna prowadząca działalność na podstawie wpisu do CEIDG odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania firmy i za zobowiązania osobiste w sposób nieograniczony.
- Spółka cywilna – Wspólnicy spółki cywilnej za zobowiązania spółki odpowiadają solidarnie. Oznacza to, że przedsiębiorcy, którzy zawiązali spółkę, odpowiadają majątkiem wspólnym spółki, a także majątkami osobistymi. Solidarność zobowiązania oznacza, że wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, przy czym zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych
- Spółka jawna – każdy ze wspólników odpowiada solidarnie bez ograniczenia całym swoim majątkiem osobistym. Oznacza to, że każdy ze wspólników jest zobowiązany wobec wierzyciela/kontrahenta do spełnienia całego świadczenia tak, jakby był jedynym dłużnikiem. Zaprzestanie działalności spółki jawnej nie zwalnia wspólników z odpowiedzialności za długi spółki. Wierzyciel/kontrahent spółki może prowadzić egzekucję z ich majątku, gdy bezskutecznym stanie się odzyskanie należności z majątku spółki. Jest to tzw. subsydiarna odpowiedzialność wspólnika. Wspólnicy w stosunkach wewnętrznych mogą inaczej uregulować zasady odpowiedzialności za zobowiązania spółki np. ograniczyć odpowiedzialność niektórych z nich. Takie rozwiązanie wywoła jednak tylko skutki wewnątrz spółki z prawem regresu pomiędzy wspólnikami. Umowne zwolnienia od udziału w stratach nie modyfikują odpowiedzialności przewidzianej w ustawie.
- Spółka partnerska – co do zasady odpowiedzialność za zobowiązania jest rozgraniczona pomiędzy poszczególnych partnerów. Partner nie ponosi odpowiedzialności za: zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu, czyli tzw. błąd w sztuce, zobowiązania spółki wynikłe z działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę, a podlegających kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z wykonywaniem wolnego zawodu. Za inne zobowiązania, w tym podatkowe, spółka partnerska ponosi odpowiedzialność z partnerami, a partnerzy solidarnie między sobą. W umowie spółki można jednak wskazać tych partnerów, którzy będą ponosili pełną odpowiedzialność.
- Spółka z o.o. – co do zasady, za zobowiązania spółki z o.o. odpowiada jedynie spółka jako osoba prawna. Spółka z o.o. ponosi odpowiedzialność za zaciągnięte zobowiązania samodzielnie, całym swoim majątkiem. Ryzyko wspólników sprowadza się jedynie do wartości wniesionych przez nich wkładów. Z odpowiedzialnością osoby będącej wspólnikiem za zobowiązania spółki mamy do czynienia także w razie równoczesnego pełnienia przez niego funkcji członka zarządu. W przypadku bezskuteczności prowadzonej z majątku spółki egzekucji, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Mamy zatem do czynienia z odpowiedzialnością subsydiarną wspólnika – członka zarządu, ale tylko w przypadku, gdy nie dopełnił obowiązków wynikających z przepisów prawa.
Podsumowując, JDG, spółka cywilna oraz spółki osobowe są prostsze i tańsze w założeniu. Zalecamy je dla małych i średnich biznesów prowadzonych przez osoby, które darzą się zaufaniem. Mają jednak jedną dużą wadę – zwykle nieograniczoną, bądź w niewielkim stopniu, odpowiedzialność za zobowiązania. Tego rodzaju działalność nie polecamy w przypadku biznesu, który wymaga dużych nakładów finansowych i obarczony jest dużym ryzykiem. Do takich działań utworzono spółki kapitałowe, w tym, spółkę z o.o. Możliwość ograniczenia odpowiedzialności wspólników jest niewątpliwie dużą zaletą.